Από πού βγαίνει η λέξη idiot;

 

Την σημασία της λέξης idiot, λίγο πολύ την ξέρουμε όλοι. Από πού βγαίνει, όμως, και τι σχέση έχει με την ζωή στην Αρχαία Αθήνα;

Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, γνωρίζουμε ότι η λέξη idiot στα γερμανικά σημαίνει ηλίθιος ή αλλιώς πνευματικά ανίκανος. Πόσοι όμως από μας ξέρουμε ότι είναι μια λέξη με ελληνική προέλευση;

Πράγματι, η λέξη idiot ετυμολογικά βγαίνει από κάποια ελληνική λέξη! Από ποια ακριβώς; Δεν θα το πιστέψετε! Έχει πολύ ενδιαφέρον...

Πριν δούμε, όμως, την ακριβή προέλευσης της λέξης idiot, αξίζει να πούμε δυο λόγια για την Αρχαία Ελλάδα, την πολιτική στην Αθήνα και κυρίως για το πώς σκεφτόντουσαν οι άνθρωποι τότε.

Πως δένουν, όμως, όλα αυτά και ποια η σχέση τους με την λέξη idiot;

Στην Αρχαία Αθήνα, την γενέτειρα πόλη της Δημοκρατίας, η συμμετοχή στα κοινά θεωρούνταν κάτι το αυτονόητο. Εκεί δεν μπορούσε και δεν ήθελε κανείς να είναι απολίτικος.

Δεν υπήρχε αυτό που σήμερα αποκαλούμε ωχαδερφισμό, δηλαδή αδιαφορία για ότι συμβαίνει δίπλα μας, στην γειτονιά μας, στην πόλη μας ή στο κράτος μας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των Αθηναίων συμμετείχε λιγότερο ή περισσότερο ενεργά με κάποιον τρόπο με την πολιτική. Αυτοί ήταν οι λεγόμενοι "πολίτες".

Αντίθετα, αυτούς που δεν ασχολούνταν με τα κοινά, όπως οι πολίτες, αλλά ενδιαφέρονταν μόνο για τον εαυτό τους, τους αποκαλούσαν "ιδιώτες", από τη λέξη "ίδιος".

 


Η προσφώνηση "ιδιώτης", μάλιστα, ήταν τόσο προσβλητική, που σε πολλές ξένες γλώσσες, μεταξύ αυτών και στα γερμανικά, ο ιδιώτης μεταφράστηκε ως ηλίθιος (idiot).

Κι αυτό γιατί στην Αρχαία Ελλάδα, αν δεν είχες κοινωνική συνείδηση σε θεωρούσαν αδαή, ανίδεο, όπως ακριβώς δηλαδή είμαστε όλοι όταν γεννιόμαστε. Η πολιτική συνείδηση αποκτιόταν με την μόρφωση και την εκπαίδευση.

Με άλλα λόγια, στην Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας κυριαρχούσε η άποψη ότι οι ιδιώτες γεννιόντουσαν έτσι και οι πολίτες προέκυπταν κυρίως μέσα από την παιδεία και την μόρφωση.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν λέξεις στα Ελληνικά με αυτή τη ρίζα και με παρόμοια σημασία.

Στην Ψυχιατρική, για παράδειγμα, υπάρχει μια ασθένεια που ονομάζεται ιδιωτεία, η οποία σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι μια βαριά μορφή νοητικής υστέρησης.

Το άτομο που πάσχει από αυτήν απομονώνεται και κλείνεται στον εαυτό του (ίδιον), χωρίς καμιά συμμετοχή στον δημόσιο, τον κοινωνικό ή πολύ χειρότερα ούτε στον οικογενειακό βίο.

Επίσης χαρακτηρίζεται από έλλειψη μόρφωσης, περιορισμούς στην κατανόηση και πολύ χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ) κάτω του 20.

Όπως και να 'χει πάντως, η λέξη idiot, η οποία μάλιστα έχει πολλές συγγενικές, δηλαδή λέξεις με κοινή ρίζα, σε πάρα πολλές άλλες γλώσσες, όπως π.χ. το λατινικό idiota, έμεινε στην ιστορία για να μας θυμίζει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν σε ορισμένα θέματα πολύ διαφορετική οπτική από εμάς.