«Γραικός» το άλλο όνομα των Ελλήνων; – Τί έλεγε ο Αριστοτέλης

 

Διαβάστε τι λέει ο Αριστοτέλης, ο οποίος αναφέρει πως αυτό ήταν το πιο παλιό όνομα των Ελλήνων. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, κατά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα οι Γραικοί κατοικούσαν κοντά στη Δωδώνη. Κι όχι μόνο!..

 

ΕΙΝΑΙ γνωστό, πώς όταν εμείς οι Έλληνες ακούμε τη λέξη «Γραικός», θα λεγαμε χωρίς περιστροφές … κουμπωνόμαστε, χωρίς ίσως να γνωρίζουμε το ιστορικό της λέξεως!

Κι όμως!.. Η ονομασία «Γραικός – Γραικοί» είναι το άλλο όνομα των Ελλήνων. Ο Αριστοτέλης αναφέρει πως αυτό ήταν το πιο παλιό όνομα των Ελλήνων. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, κατά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα οι Γραικοί κατοικούσαν κοντά στη Δωδώνη.

Δεν είναι γνωστό για ποιον ακριβώς λόγο επικράτησε το όνομα Γραικός στη λατινική γλώσσα. Πολλοί ισχυρίζονται ότι από την ευβοϊκή περιοχή Γραία μεταφέρθηκε το όνομα στην ιταλική αποικία Κύμη, όπου και διαδόθηκε.

 

Οι Λατίνοι το έκαναν Graeci και με παραλλαγές βγήκε το γαλλικό Grecs, το γερμανικό Griechen, το αγγλικό Greeks που χρησιμοποιούνται στις νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες.

Στους αλεξανδρινούς χρόνους η ονομασία Γραικός είναι αντίστοιχη με τη λέξη Έλληνες ως κοινή εθνική ονομασία των Ελλήνων. Στα ρωμαϊκά και στα βυζαντινά χρόνια το όνομα Γραικός σημαίνει Έλληνας χριστιανός, ενώ η ονομασία Έλληνας διατηρείται για τους ειδωλολάτρες Έλληνες και στερείται καλής φήμης. Γι’ αυτό στα βυζαντινά χρόνια η ελληνική γραμματεία ονομάζεται «Γραικών γράμματα». Επίσης, λίγο πριν την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453), στη Σύνοδο της Φλωρεντίας, αναφέρουν «συνελθόντες Λατίνοι τε Γραικοί», όπου το Γραικός σημαίνει Έλληνας ορθόδοξος.

 

Στα βυζαντινά χρόνια το όνομα Γραικός επεκτείνεται και στους Σλάβους. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας το όνομα Γραικός το προτιμούν οι ξενιτεμένοι Έλληνες. Ο Κοραής απαντώντας σε κατηγορίες εναντίον του, αναφέρει πως προτιμάει την ονομασία Γραικός «και ως ιστορικώς παλαιοτέραν και διότι ούτω μας ονομάζουσι όλα τα φωτισμένα Έθνη της Ευρώπης». Μετά την επικράτηση της Επανάστασης άρχισε να επιβάλλεται το Έλληνας αντί Γραικός και Ρωμιός.

Αθανάσιος Διάκος: «Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω»!…

 

Στην ιστοσελίδα της Χριστιανικής Φοιτητικής Ένωσης υπάρχει ένα άρθρο του φοιτητή της Φιλολογίας, Αθανάσιου Κουτρούμπα, ο οποίος, μεταξύ άλλων, για την ονομασία «Γραικός», λέει τα εξής:

«Πολλές φορές στις καθημερινές μας ομιλίες εναλλάσσουμε τη λέξη Έλλην με τις λέξεις Ρωμιός και Γραικός. Και ασφαλώς θα αναρωτηθήκαμε τι ακριβώς σημαίνει η κάθε μία από τις λέξεις αυτές. Κάποτε μάλιστα χρησιμοποιούμε τη λέξη Ρωμιός με μειωτική σημασία, για να χαρακτηρίσουμε κάποιες ιδιοτυπίες της φυλής μας και λέμε: «Ρωμιοί δεν είμαστε;» Στο νου μας επίσης, έρχεται η φράση, του ήρωα και εθνομάρτυρα του εικοσιένα: «Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω». Επίσης, η λέξη «Ρωμιοσύνη» αναφέρεται σε πολλά ποιήματα παλαιοτέρων και νεοτέρων ποιητών και συγγραφέων.

 

Αναλύοντας τον όρος «Γραικός» λέει: «Γραικός: Η λέξη Γραικός δινόταν από τους Λατίνους στους Έλληνες (Γραικούς) και από εκείνους παραλήφθηκε και στις νεότερες γλώσσες της Ευρώπης λιγότερο ή περισσότερο παραλλαγμένος. Γαλλικά Grecs, Γερμανικά Griechen, Ιταλικά Greci, Αγγλικά Greeks κ.λπ. Oι μύθοι αποδίδουν την καταγωγή του ονόματος στον ήρωα Γραικόν, γιο του Δευκαλίωνα και της Πανδώρας. Απ’ αυτόν πήραν το όνομα οι Γραίκες, αρχαίοι Αιολοί άποικοι. Άλλοι αποδίδουν το όνομα στον Γρα, γιο του Αρχελάου, δισέγγονου του Oρέστη. O Αριστοτέλης όμως αναφέρει στα «Μετεωρολογικά» (Α14) ότι οι Γραικοί κατά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνος κατοικούσαν περί την Αρχαία Ελλάδα, δηλαδή Δωδώνη, Αχελώο.

 

Άλλοι εντοπίζουν το όνομα στον Αρχαίο ποιητή Αλκμάνο και αλλού σημειώνεται ότι η λέξη Γραικός ως αρχαιότερο όνομα των Eλλήνων συναντάται στο λεγόμενο «Πάριο Mάρμαρο», απ’ όπου το πήραν οι Aλεξανδρινοί. Kατά το διάστημα της επικρατήσεως του Xριστιανισμού, παραμελήθηκε το όνομα αυτό και χρησιμοποιούνταν τα ονόματα Pωμαίοι και Eλλαδικοί. Aπό τον 12ο αιώνα μ. X. όμως χρησιμοποιούνταν αδιακρίτως και τα τρία ονόματα: Γραικοί, Pωμαίοι (Pωμιοί), Έλληνες (…)»